De wereld is bang van een vrouw met een boek - Mayada Srouji

Ik begreep deze zin een lange tijd niet. Waarom zou de wereld bang zijn van een vrouw met een boek? Welke bedreiging zou zo een vrouw kunnen vormen? Het leek me vreemd om zoiets te stellen. Ik weet niet of het een zegen of een vloek is dat ik deze zin nu diep begrijp, meer nog: het is een zin die me blijft achtervolgen. Het is een deel geworden van wie ik ben. Ieder boek dat ik lees is een onderdeel van mijn rebellie, ieder boek vormt en kneedt me. Het maakt me meer en minder Mayada, het bevestigt wie ik ben en verwart me nadien weer volledig. De boeken die ik lees, zorgen ervoor dat ik mezelf als een onbeschreven blad, zonder vooroordelen, verplaats in een andere wereld. Ik kijk met grote ogen rond me, observeer alles goed en ga ieder hoekje verkennen. Nadien word ik achtergelaten als een blad met gekrabbel in alle kleuren, onleesbare woorden en inktvlekken. Een gekreukt blad. Iedere dag opnieuw. En dat is voor mij de magie van boeken. Je reist door tijd en ruimte, niemand kan jouw reizen verstoren of belemmeren. Ik lees op de trein, in mijn bed, in een hippe koffiebar of achter mijn laptop. Ik neem de woorden op, reflecteer en voel zoveel emoties op hetzelfde moment. Geluk, verdriet, woede en strijdlust. Alles lijkt anders te moeten en dat lijkt mogelijk in de wereld van boeken. Maar onze wereld wil de woorden niet lezen en onze stem niet horen. Het is bang van verandering.

Een vrouw met een boek is een bedreiging, omdat ze heeft gekeken door het deurgaatje naar een betere wereld. Een rechtvaardigere wereld, waarin ook zij belangrijk is. Het heeft me enkele boeken gekost totdat mijn verwarring kon veranderen in begrip, maar het was iedere identiteitscrisis waard. Het was en is het waard dat ik twijfel aan alles, dat ik alsmaar meer en genuanceerdere antwoorden wil op mijn vragen.

“Dat boek leerde me dat ik door te lezen veel intenser kan leven. Het zou me mijn zicht kunnen teruggeven, dat ik verloren was. En enkel omwille van die reden, veranderde een boek, dat voor niemand belangrijk was, mijn leven.” - Carlos Ruiz Zafón, De Schaduw van de Wind (vrije vertaling)

Ik ben meer dan enkel een vrouw, ik ben een universum aan nieuwsgierigheid.
Voor veel vrouwen is de toekomst al op voorhand ingevuld in een geschrift dat niet van hen is. Ze hebben nooit een andere taal mogen leren lezen dan de taal waarin er tegen hen al van kleins af aan gesproken wordt; een taal die universeel is: die van dominantie, macht en onderdrukking. En wanneer een vrouw, als een vogel die haar kooi ontsnapt, de taal van vrijheid en zelfwaardigheid leert te spreken, ontdekt ze al snel dat niet veel anderen in haar omgeving begrijpen wat ze zegt. Ze wordt een buitenstaander, verdacht, deviant en uiteindelijk een bedreiging: wat als nog vrouwen haar taal leren spreken en ontsnappen? Wat als ze leren dat ze meer zijn dan de voor hen vooropgestelde doelen?

Neem me nooit mijn wereld af
Boeken lezen kan gevaarlijk zijn in de ogen van anderen, maar het is vooral zeer verrijkend en noodzakelijk. Vaak zijn boeken de spiegel van onze ziel, het toont ons waar we diep vanbinnen naar op zoek zijn en naar welke kennis we echt verlangen. Het toont ons wat ons passioneert, verontrust of verwart. Soms maken we een wandeling door fijne bloementuinen, en lezen we boeken die ons opluchten, en andere keren wandelen we op een hobbelig en ongekend pad, tussen de witregels in boeken, die onze vragen beantwoorden met nog complexere vragen.

Maar die werelden hielpen me te zijn wie ik nu ben. De keuzes die ik maak in de bibliotheek, de hoofdstukken die ik markeer als onbelangrijk en waar ik snel doorheen blader, het aantal keer ik een tekst nogmaals lees: deze gegevens geven mijn ziel bloot.

Zolang ik kan blijven lezen en de wereld van boeken kan betreden, zal het me blijven bevestigd worden dat hoe eenzaam iemand zich ook kan voelen in zijn overtuigingen, er altijd duizenden boeken zijn die het tegendeel zullen bewijzen.

Mayada Srouji is studente Arabistiek en Islamkunde aan de UGent en redactrice bij Mvslim.com, een platform voor moslims met een kritische stem, dat jongeren wil inspireren en motiveren en bruggen wil bouwen in tijden van negatieve berichtgeving. Daarnaast schrijft ze over onderwerpen die haar nauw aan het hart liggen: gendergelijkheid, minderhedengroepen binnen grotere samenlevingen, islamitische filosofie en veganisme.